Kira, tapu, KDV, vergi ve prim sisteminde kapsamlı değişiklikler yolda

Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplanarak, “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ni görüştü ve kabul etti.

KİRA GELİRLERİ İSTİSNASI YENİDEN DÜZENLENİYOR

Teklifle birlikte, bir takvim yılı içinde elde edilen mesken kira gelirlerine yönelik genel istisna kaldırılacak. Bu istisna, yalnızca kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlar için yeniden düzenlenecek. Ayrıca, krediyle alınan ve kiraya verilen konutlar için ödenen faizlerin gider olarak indirilmesine ilişkin vergi avantajındaki farklılık azaltılarak, kredili ve kredisiz alımlar arasındaki vergi yükünün eşitlenmesi hedefleniyor.

GEÇİCİ VERGİ SİSTEMİ VE FON İSTİSNALARINDA DEĞİŞİKLİK

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılacak düzenlemeyle, dördüncü geçici vergi dönemi sisteme yeniden dahil ediliyor. Buna göre, geçici vergi mükellefiyeti bulunanların kazançlarının 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerde tespit edilmesi ve yılın son çeyreğine ait geçici vergi beyannamesinin alınması düzenlenecek. Gelir Vergisi Kanunu’ndaki bir diğer değişiklikle ise, portföyünün sürekli en az yüzde 51’i Borsa İstanbul (BIST) hisse senetlerinden oluşan fonların bir yıllık elde tutma istisnası, portföyünün en az yüzde 51’i BIST hisse senetlerinden oluşan ancak Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu (TEFAS)’ta işlem görmeyen, nitelikli yatırımcılara satılan ve portföy sınırlaması olmayan bazı serbest fonlarda uygulanmayacak. Böylece, özellikleri belirtilen bazı fonların istisna kullanımı engellenecek.

TAPU İŞLEMLERİNDE CEZA ARTIRIMI VE YENİ HARÇLAR

Harçlar Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle, gayrimenkul alım-satımlarında beyan edilen bedelin emlak vergisi değerinden az olmaması esas alınıyor. Gerçeği yansıtmayan beyanlarda uygulanan mevcut yüzde 25 oranındaki vergi zıyaı cezası, aradaki fark için bir kat arttırılacak. Ayrıca, büyükşehirlerde il özel idareleri yerine kurulan yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarının adına kayıtlı taşıtlar, motorlu taşıtlar vergisinden istisna edilecek.

ARAÇ ALIM-SATIMINDA NİSPİ NOTER HARCI GELİYOR

Teklif, noterlerde yapılan sıfır araçların ilk tescili ve ikinci el araç satış/devri işlemlerinde harç istisnasını kaldırıyor. Bu işlemlerden, satış bedeli üzerinden ve asgari maktu harçtan az olmamak üzere nispi noter harcı alınması öngörülüyor.

ÇEŞİTLİ İŞLETME VE BELGELERDEN YILLIK HARÇ TAHSİLİ

Düzenleme ile ayakta teşhis-tedavi yapan özel sağlık kuruluşları, ağız-diş klinikleri, veteriner muayenehaneleri, hayvan hastaneleri, kıymetli maden faaliyet izin belgeleri, ikinci el motorlu taşıt ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri ile ticari havacılık ruhsatları gibi belgeler için yıllık harç getirilecek ve bazı ruhsat harçları yıllıklaştırılacak.

VAKIF YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA ÜCRET BELİRLEME ESASLARI

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda yapılan değişiklikle, vakıf üniversitelerindeki öğrenci ücretlerinin belirlenmesinde Mütevelli Heyetinin yetkisi korunuyor. Ancak, ücretlerin güncellenmesine ilişkin esaslar, cari yıl Haziran ayı yıllık Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) artışı ile cari yıl Haziran ayı yıllık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) artışı ortalaması dikkate alınarak Yükseköğretim Kurulu (YÖK) esaslarına göre belirlenecek.

KDV VE VERGİ İSTİSNALARI

Yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarının mülkiyetindeki taşınmazların satışı KDV’den istisna edilecek. Ayrıca, 2026 Avrupa Ligi Finali, 2027 Konferans Ligi Finali ve 2032 Avrupa Şampiyonası kapsamında UEFA ve yurt dışından gelecek katılımcılara ilişkin teslim ve hizmetler, KDV, gelir ve kurumlar vergisinden geçici olarak istisna edilecek. İstisna kapsamındaki yüklenilen KDV’nin indirim ve iadesine imkan sağlanacak.

SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA DÜZENLEMELER

Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) devlet katkısı oranının mali hedefler doğrultusunda belirlenmesine yönelik olarak Cumhurbaşkanı’na bu oranı yüzde ellisine kadar arttırmaya ve sıfıra kadar indirmeye yetki verilecek. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) borçlanma prim oranları (5434 sayılı Kanun kapsamındakiler de dahil) yüzde 45’e çıkarılacak. Kendi nam ve hesabına çalışanların primlerini süresinde ödemeyip sonradan toplu ödeyerek canlandırmaları durumunda, durdurulan sürelerin ihya prim oranı da daha yüksek tutulacak. 5510 sayılı Kanun’un 81. maddesi kapsamındaki uzun vadeli sigorta kolları prim oranlarında artış yapılacak ve genç girişimcilere verilen bir yıllık prim desteği kaldırılacak. Prime esas kazanç üst sınırı ise asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarılacak. SGK’dan gelir veya aylık alanlardan, prim ve gecikme cezası borcu olanların bu borçlarının, bağlanan gelir/aylıklardan yüzde 25’i geçmeyecek şekilde kesilerek tahsil edilmesine olanak sağlanacak.

MALİ VE KURUMSAL DÜZENLEMELER

Kamu Finansmam ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a eklenen geçici maddeyle, 2023 deprem harcamaları ve 2025 gelir yönlü bütçe gelişmeleri nedeniyle ortaya çıkan ilave finansman ihtiyacı ile Hazine nakit rezervinin belli bir seviyede tutulması amacıyla bütçe kanunu ile belirlenen net borç kullanım tutarı artırılacak. Kamu üniversite hastanelerine ek bütçe desteği sağlanacak; götürü bedel sözleşmeleri kapsamında 2025 sözleşme tutarından aşağıda kalan tahakkuk tutarları için üniversite hastanelerinin 2026’daki alacaklarından mahsup edilmesi yerine, terkin edilen bu tutarlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesinden karşılanacak. Kurumlar Vergisi Kanunu geçici 2’nci maddesindeki dernek ve vakıflarca elde edilen kesinti suretiyle vergilendirilmiş kira, menkul kıymet, faiz gelirleri ve Milli Eğitim Bakanlığına bağlı uygulama birimlerindeki döner sermaye gelirleri nedeniyle iktisadi işletme sayılmama düzenlemesinin uygulama süresi 31 Aralık 2035’e kadar uzatılacak. Ayrıca, Kentsel Dönüşüm Başkanlığına malvarlığını ve taşınmazlarını teminat göstererek sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait bankalardan iç borçlanma yapabilme yetkisi verilecek.