Financial Times’tan ‘Gazze barışı’ analizi

Financial Times, ABD Başkanı Donald Trump’ın “Ortadoğu’ya barış getirdik” söyleminin sahadaki gerçeklerle örtüşmediğini yazdı. Gazetenin analizine göre, İsrail’in Gazze ve Lübnan’da sürdürdüğü düşük yoğunluklu ama kesintisiz saldırılar, “ateşkes” olarak sunulan sürecin aslında sessiz bir savaş düzenine dönüştüğünü gösteriyor. Analizde, son iki yılda 80 binden fazla sivilin yaşamını yitirdiği vurgulanırken, “Trump barıştan söz ederken, bölgede ölüm hâlâ günlük bir gerçeklik” ifadeleri öne çıktı.

Gazetenin aktardığı veriler, Lübnan’da geçen yılki ateşkesten bu yana İsrail’in güney Lübnan ve Bekaa Vadisi’ne 500’den fazla saldırı düzenlediğini, 300’ü aşkın kişinin öldüğünü ve BM’nin en az 103 sivil ölümü teyit ettiğini ortaya koyuyor. Hizbullah yalnızca tek bir saldırıyı üstlenirken silahsızlanmayı reddetti; İsrail ise örgütün yeniden silahlandığını öne sürüyor. Bu koşullarda 80 binden fazla Lübnanlı halen evlerine dönemedi; kuzey İsrail’de de yaklaşık 30 bin kişi yerinden edilmiş durumda. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Lübnan’a daha geniş çaplı operasyon tehdidi ve Beyrut semalarında dolaşan İHA’lar, yeni bir çatışma dalgası ihtimalini büyütüyor.

GAZZE’DE “ATEŞKES” VAR AMA SALDIRILAR SÜRÜYOR

Gazze için 10 Ekim’de ilan edilen ateşkesin ardından dahi en az 236 Filistinli İsrail saldırılarında hayatını kaybetti. Bazı İsarilli rehinelerin serbest bırakılması sevinç yaratırken, yeniden inşa ufukta görünmüyor; Trump’ın 20 maddelik planı kapsamında duyurduğu uluslararası barış gücü hâlâ muğlak: FT’ye göre yalnızca Endonezya katılım sinyali verdi; Katar ve Pakistan gibi ülkeler resmen taahhüt etmedi.

Not: Gazze savaşının iki yılı aşkın bilançosu, insan hakları örgütlerinin ve yerel sağlık makamlarının raporlarında “on binlerce sivilin ölümü” olarak yer alıyor; 80 bini aşkın sivil kaybına işaret eden değerlendirmeler, bölgede yaşanan yıkımın boyutunu hatırlatıyor.

BAĞDAT YENİ GERİLİM HATTI OLABİLİR

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth’in, İran destekli Şii milislerin güçlendiğine dair uyarıları ve Bağdat’a “dizginleyin” çağrısı, Irak’ta da yeni bir çatışma eşiğine işaret ediyor.

WASHİNGTON–RİYAD YAKINLAŞMASI, FİLİSTİN ŞARTINA TAKILIYOR

Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın 18 Kasım’daki Washington ziyareti ile ABD–Suudi güvenlik paktı gündeme gelirken, Trump’ın dillendirdiği “Suudi Arabistan Abraham Anlaşmalarına katılacak” iddiası Riyad’ın koşulu nedeniyle gerçekçi görünmüyor: Filistin devletine yönelik somut ilerleme olmadan normalleşme yok. FT’ye konuşan çevrelere göre MBS, Filistin dosyasını by-pass etmenin içeride sert bir tepki ve güvenlik riski doğuracağını biliyor.

İRAN STRATEJİSİ BELİRSİZ; “KÜÇÜK PARÇALARI BİRLEŞTİREREK BÜYÜK BARIŞ” MÜMKÜN DEĞİL

Analiz, ABD’nin İran’a yönelik tutarlı bir stratejisinin bulunmadığını, “12 günde zafer” söylemleri ve İran’ın nükleer tesislerinin “imha edildiği” iddialarının uzmanlarca tartışmalı görüldüğünü aktarıyor. FT, Washington ve Tel Aviv’in Filistin meselesini dışarıda tutup bölgedeki “ret cephesini” daha fazla savaşla susturarak “büyük barış” hedeflemesinin yanılgı olacağını vurguluyor.