Depremde neden bu kadar çok bina yıkıldı?

tv100’de yayımlanan Az Önce Konuştum programının konuğu olan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Candaş Tolga Işık’ın sorularını yanıtladı. Depremin ilk günlerinden itibaren yapılan çalışmaları anlatan Bakan Kurum depremin vurduğu illerde son durumu anlattı. Bakan Kurum, 100 bin konut için de canlı yayında tarih verdi.

Olası Marmara depremi için de önemli uyarılarda bulunan Bakan Murat Kurum, İstanbul’da yapılması gereknelerin altını çizerken İstanbul’da nüfusunun artmaması için de çalışmalar yapılmalar gerektiğini dile getirdi.

“HER TÜRLÜ İMKANIMIZLA ORADAYDIK”

MHP Web Banner 1024X341
“6 Şubat sabahı bütün Türkiye derin bir acıyla 4.17’de uyandı. Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkisi altında alan ve 14 milyonu etkileyen asrın en büyük felaketiyle karşı karşıya kaldık” diyen Bakan Kurum, 6 Şubat’ta yaşananları ve çalışmaları şu sözlerle hatırlattı: “Her afette olduğu gibi vatandaşımızın yanındaydık. Depremden 2 saat sonra bölgeye gittik. Biz gittiğimizde arama kurtarma çalışmaları başlamıştı. O gün hava şartları çok kötüydü. Karayolu güzergahı yer yer çökmeler, kaymalar, kaya düşmeleri nedeniyle kısıtlı şartlarda imkan verebiliyordu. 11 ilimizde 270 bin personelle çalışmalar yapıldı. 4. günde hemen hemen arama kurtarma çalışmaları kısmen bitmeye başladı. Çok önemli mucizelerle karşılaştık. Onlar bize umut oldular. Devletimiz her türlü imkanıyla oradaydı. 85 milyonu biz enkaz alanlarında gördük.”

“EN BÜYÜK YIKIM HATAY’DA”

Deprem bölgesindeki son durum hakkında da açıklamalarda bulunan Kurum, “5 milyon 835 bin bağımsız bölüm incelendi. Bina olarak 2 milyon 150 bin binada inceleme yapıldı. 876 bin 125 bağımsız bölümün ağır hasarlı, yıkık, acil yıkılacak ve orta hasarlı olduğunu tespit ettik. En büyük yıkım Hatay ilimizde. Şu an sadece konut bazında baktığınızda bir konutu 2 milyon liraya mal edeceğimizi düşünürsek sadece 1 trilyon 600 milyar lira sadece konutla alakalı zarar konusu” açıklamasında bulundu.

“11 İLİMİZDE ÇALIŞMALAR BAŞLADI”

Kalıcı konutların yapımı için eş zamanlı çalışmaların başladığının altını çizen Bakan Kurum, şöyle konuştu: “11 ilimizde çalışmalar başladı. Depremin üzerinden 2 ay geçti, biz eş zamanlı çalışıyoruz. 78 bin konutumuzun sözleşmesini imzaladık. Bugün itibariyle 42 bin konutumuzun temelini attık. Ayın 13’ün sayın Cumhurbaşkanımız Malatya’ya teşrif edecekler. Malatya’da 100 bin konutun sözleşmesini imzalamış olacağız.”

“143 BİN TOKİ KONUTUMUZ DİMDİK AYAKTAYDI”

“Bu depremde 143 bin TOKİ konutumuz dimdik ayaktaydı.” diyen Kurum, TOKİ’nin çok önemli bir sınav verdiğinin altını çizerek şöyle konuştu, “Kısmen hasar oldu ama hiçbir binamız yıkılmadı. Bu binalarda yaşayan 600 bin insanımızın burnu bile kanamadı.”

“MAYIS AYININ SONUNA KADAR 319 BİN KONUTU BAŞLATMAYI HEDEFLİYORUZ”

“Rezerv alanlarda amacımız 1 yıl içerisinde vatandaşlarımıza konutları teslim etmek” açıklamasında bulunan Murat Kurum, Mayıs ayının sonuna kadar 319 bin konutun yapımını başlatmayı hedeflediklerini açıkladı. Bakan Kurum binalarla ilgili son durumu ise şu sözlerle açıkladı: “Şu anda 78 bine geldik. 13’ünde 100 bin sözleşmesini imzalayacağız. Toplamda 650 bin konutu başlatmış olacağız. Daha önceki depremlerde biz 6. ayda teslimlere başladık. Burada da aynı anlayışla yapacağız. Verdiği sözü tutan bir devlet idaresi söz konusu.”

TARİHİ DOKU NASIL KORUNACAK?

Depremden etkilenen illerde tarihi dokuya ilişkin soruyu da yanıtlayan bakan Kurum, aynı mimariyi koruyacaklarını dile getirerek “Yıkılmış tarihi binaları yeniden ayağa kaldıracağız. Tescilli binaların olduğu yer sağlamsa orada aynı mimariyle koyacağız. Yerinde problem varsa en yakın yere taşıyacağız” açıklamasında bulundu.

Kurum “Konut yapacağımız her yerde zemin etüdleri yapıyoruz. Ovadan dağlara doğru yerleşim planı ön görüyoruz. Zemin etüdü konut yapımına uygunda çalışma başlattık” diye konuştu.

YENİDEN İMAR BARIŞI ÇIKAR MI?

Türkiye’de yeniden bir imar barışı çıkıp çıkmayacağı yönündeki tartışmalara da Bakan Kurum yanıt verdi. “İmar barışı İmar barışıyla ilgili şu an bir durum söz konusu değil” diyen Kurum, şöyle konuştu: “İmar barışının çıkmasının sebebi binaların sağlam olduğunu kanıtlamak üzerine çıkarılan bir düzenleme değil. Kanun içerğine baktığımızda burada oturan vatandaşlarımızın elektriğinin, suyunun bağlayamaması ve hala burada oturuyor olması. Yeniden binalar yapılana kadar o binanın kayıt altına alınması. İmar barışına dahil olmak binanın sağlam olduğu anlamına gelmez. Biz bunu vatandaşımıza söyledik. O bina kentsel dönüşüm projesine girene kadar ayakta durabilir ama girdiği zaman o haklara sahip değil. Kaçak katı, kısmı varsa yeni yönetmelikle yapılan projeye dahil olmayacak.”

“3 MİLYON 300 BİN KONUTUN DÖNÜŞÜMÜNÜ SAĞLADIK”

Kentsel dönüşüm seferberliği başlattıklarını hatırlatan kurum, “3 milyon 300 bin konutun dönüşümünü sağladık. Depremde yıkılan binaların yüzde 96,4’ü 1999 öncesi yapılmış. Yıkılan binaların yüzde 6’sı imar barışına dahil” dedi.

NEDEN BU KADAR ÇOK BİNA YIKILDI?

Depremde yıkımın nedenlerini açıklayan Bakan Murat Kurum “Antakya’da yıkımının nedeni merkezde sıvılaşmanın olması. Zemin kalitesi yumuşak zemine dönüyor. İl il, ilçe ilçe tespitler yapıyoruz. Bunları hocalarımızla paylaştığımızda ‘bizde böyle çalışma yok’ dediler. Binalarda işçilik hataları, projeye uygun olmayan yapılar, zemin sıvılaşması nedeniyle yıkıldı. Yeni binaların yıkılması kabul edilemez. Sorumlulardan hesap soracağız” diye konuştu.

“MÜTEAHHİT İLE YAPI DENETİM FİRMALARINI AYIRDIK”

Yeni yönetmeliklerin hayata geçmesi gerektiğini vurgulayan Kurum” Müteahhit ile yapı denetim firmalarını ayırdık. Yapı denetim firmaları idare üzerine bu işi yürütüyorlar. Bu işi ayırdık ve kura sistemene dayalı yaptık” dedi.

“BELEDİYELERİMİZ İŞİN İÇİNE GİRMEK ZORUNDA”

“Deprem bütçesine milyarlarca lira koyacağız deyip hiçbir icraat yapmamakla olmaz” açıklaması yapan bakan Kurum, belediyelerin sorumluluklarına da işaret ederek şunları ifade etti: “2 ayda 78 bin konutu yapan irade, 650 bin konutu da inşallah 1 yıl içerisinde vatandaşına teslim eder. Nasıl afetin ilk anında topyekün bu mücadeleyi verdiysek tüm şehirlerimizde vermek zorundayız. Belediyelerimiz işin içine girmek zorunda.”

TÜRKİYE’NİN AFET BAKANLIĞINA İHTİYACI VAR MI?

Afet bakanlığı konusundaki soruya ise Bakan Kurum’un yanıtı “Bence yok, esas olan AFAD’ı güçlendirmemiz, AFAD’ı korumamız, AFAD’ın bünyesini daha da dinamik hale getirmemiz gerekir” şeklinde oldu.

Kiralardaki fahiş artış karşısında alınan önelmeri de hatırlatan Kurum “Süreç devam ederse uzatırız” dedi. Kurum, “Pandemi süreciyle birlikte tedarik zincirinde bozulmaya sebebiyet verildi. Herkes fedakarlık yapmak zorundaydı. Geçiş sürecinde kiracımıza destek olmak amacıyla bu düzenlemeyi yaptık. Temmuz’dan sonra bu süreç devam ederse süre uzatılacak” diye konuştu.

“İSTANBUL’DA 1,5 MİLYON KONUT RİSKLİ”

Olası Marmara depremi için risklere ve alınması gereken önlemlere dikkat çeken Kurum’un açıklaması şöyle oldu, “İstanbul’da 5,9 milyon konut var. Bu konutların 1,5 milyonu riskli. Heyelan riski olan var, 1999 öncesi yapılmış ve mühendislik hizmeti almamış binalar var, zemin sıvılaşması olan binalar var, yoğunluk sebebiyle afete karşı tedbirin alınmadığı alanlar var. Bu dönüşümle ilgili irade ortaya konmalı. Bu işi yapalım ve geleceğe sağlam bir İstanbul bırakalım. 300-350 bin konut acilen dönüşmeli. 1,2 milyon insanımızın evlerinin bir an önce dönüşüme girmesi gerekir. İstanbul’da böylesi bir deprem ülkemizi felakete sürükler. Bu milli güvenlik meselesi, bu kadar önemli. İstanbul’da böyle bir depreme hazırlıklı girmezsek, Türkiye’nin ikbali noktasında çok önemli bir sorunla karşılaşırız. Bizim her şeyden önce bunu ortaya koymamız lazım ve bu projenin etrafında el ele kenetlenip ayağa kaldırmamız. Siyaset üstü bakacağız, İstanbul bizim medeniyetimizin başkenti bunları korumak istiyorsak bir an önce yapmak zorundayız.”

“İSTANBUL’A İLAVE NÜFUS GETİRMEMİZ LAZIM”

“1,5 milyon konutu, 500 bini Anadolu Yakası’nda, 500 bini Avrupa Yakası’nda olmak üzere 2 rezerv alan belirleyeceğiz. Buralara konutlarımızı yapacağız. 500 bini de yerinde yapacağız. Önümüzdeki süreçlerle rezerv konutların temelini atacağız. 1,5 milyon konutla alakalı bizim İstanbul’a ilave nüfus getirmemiz lazım. Bizim hedefimiz 5 yılda dönüşümü gerçekleştirmek. Bunu yapmazsak ileride çocuklarımıza güvenle yaşayacağı bir ülke bırakamayız. Riskli bina yıkmakta herhangi bir mutabakat gerekmiyor.”

Risk söz konusu ise o bina 1 ay içinde yıkılmak zorunda.İstanbul’da 90 bin konutun dönüşümü devam ediyor. Pendik, Tuzla, Maltepe, Kartal, Kadıköy, Ataşehir, Ümraniye, Üsküdar, Beykoz, Beşiktaş, Sarıyer, Zeytinburnu, Bağcılar, Esenler, Silivri, Çatalda dönüşümlerimizi yapıyoruz. 39 ilçede projelerimizi görebilirsiniz.”

Candaş Tolga Işık’ın Kemal Kılıçdaroğlu’nun “İstanbul’da 750 bin boş konut var” iddiasını sorması üzerine Bakan Kurum, “Yok öyle bir şey. Bu doğru değil. İstanbul’da 750 bin boş konut olması söz konusu değil” açıklaması yaptı.

“SEÇİM 2. TURA KALMAZ”

Seçimlere ilişkin Candaş Tolga Işık’ın “Seçim ikinci tura kalır mı?” sorusuna ise Murat Kurum’un yanıtı “Kalmayacak” şeklinde oldu.