TÜİK’ten dikkat çeken açıklama

Türkiye İstatistik Kurumu kritik 14 Mayıs seçimlerine 5 gün kala internet sitesi üzerinden dikkat çeken bir açıklama yaptı. TÜİK’ten yapılan açıklamada Türkiye İstatistik Kurumu verilerinin güvenirliliğine yönelik eleştirilere “TÜİK, yürüttüğü tüm süreçlerde dünyada en şeffaf kurumlar arasında yer almaktadır” denilerek yanıt verildi.

Türkiye İstatistik Kurumu, uluslararası norm ve standartlarda karşılaştırılabilir istatistik ürettiklerini ve yürütülen tüm süreçlerde dünyadaki en şeffaf kurumlar arasında yer aldıklarını iddia etti.

Kurumdan yapılan açıklamada, son günlerde enflasyon, istihdam, büyüme gibi alanlarda yayımlanan temel ekonomik göstergelerin şüpheli ve tartışmalı olduğu yönünde yer alan iddiaların ortaya atıldığı, ayrıca DİSK tarafından açılan bir dava işaret edilerek “TÜİK’e açtığımız davayı kazandık” şeklinde haberler yapıldığı, bu iddialara ilişkin açıklama yapılmasına gerek duyulduğu belirtildi.

TÜİK’in, uluslararası standartlara uygun, güvenilirlik, tutarlılık, tarafsızlık, istatistiki gizlilik, güncellik, şeffaflık, bilimsellik ve karşılaştırılabilirlik ilkeleri doğrultusunda istatistikler üretmekte ve yayımladığı hatırlatarak, “TÜİK, istatistik üretim ve yayımlama süreçlerinde, ulusal ve uluslararası kullanıcıların ihtiyaç ve önceliklerini dikkate alan Avrupa İstatistikleri Uygulama Esaslarına (CoP) bağlı kalmakta ve tüm süreçler için Jenerik İstatistiksel İş Süreçleri Modeline uygun olarak bilimsel ve uluslararası standartlara uygun olarak izleme, inceleme, değerlendirme ve kontrol çalışmaları yapmaktadır.” ifadesi kullanıldı.

İstatistiki araştırmalara ilişkin yöntemler, uzun yıllardır uygulanan bu uluslararası işbirliği faaliyetleri doğrultusunda, Eurostat yönetmelikleri, el kitapları ve/veya diğer uluslararası kuruluşların rehber dokümanları, Avrupa Birliği (AB) regülasyonları, AB istatistik mevzuatı dikkate alınarak belirlendiği belirtilen açıklamada, üretilen istatistiklerin Eurostat tarafından da denetlenmekte olduğu Birleşmiş Milletler, IMF, OECD, ILO ve benzeri birçok kuruluş ile de işbirliği içerisinde çalışıldığının altı çizildi.

Diğer taraftan “TÜİK’e Açtığımız Davayı Kazandık” konulu haberlere ilişkin olarak da “TÜİK’e karşı açılmış bir dava bulunmamakta olup Kurumumuz bahsi geçen davada taraf değildir ve ilerleyen günlerde Kurumumuza intikal eden bir yargı kararı olması durumunda, kararın içeriğinde yer alan bilgiler doğrultusunda hukuken gerekli olan adımların atılacağı açıktır.” görüşlerine yer verildi.

TÜİK’in 500 bini aşkın fiyat derlemesi yaptığına dikkati çekilerek üretilen resmi istatistiklerin, masa başında ve birkaç kişilik bir ekiple hiçbir uluslararası akreditasyonu olmayan gruplar tarafından gerçekçi bir şekilde hesaplanmasının mümkün olmadığı vurgulanarak, şunlar kaydedildi:

“Açıklanan tüm bu hususlardan da anlaşılacağı üzere, ulusal ve uluslararası sosyal ve ekonomik gelişme hedeflerinin belirlenmesinde ve bu hedeflerin başarısının ölçülmesinde kullanılmak üzere uluslararası norm ve standartlarda karşılaştırılabilir istatistik üreten TÜİK, yürüttüğü tüm süreçlerde dünyada en şeffaf kurumlar arasında yer almaktadır.”

Nisan 2023 enflasyonu neydi ?

Türkiye İstatistik Kurumu Nisan 2023 enflasyon rakamlarını 3 Mayıs’ta açıklamıştı. Buna göre;

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %43,68, aylık %2,39 oldu

TÜFE’deki (2003=100) değişim 2023 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %2,39, bir önceki yılın Aralık ayına göre %15,21, bir önceki yılın aynı ayına göre %43,68 ve on iki aylık ortalamalara göre %67,20 olarak gerçekleşti.

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %52,11, aylık %0,81 arttı

Yİ-ÜFE (2003=100) 2023 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %0,81, bir önceki yılın Aralık ayına göre %7,11, bir önceki yılın aynı ayına göre %52,11 ve on iki aylık ortalamalara göre %105,50 artış gösterdi.

ENAG’ın enflasyon rakamları

Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) her ay olduğu gibi bu ay da Türkiye İstatistik Kurumu’ndan kısa bir süre önce Nisan 2023 enflasyon verisini açıkladı. ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Nisan ayında %4.86 arttı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı %105.19 olarak gerçekleşti. Ocak-Nisan dönemi enflasyon oranı ise %29.27 oldu. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) her ay, kendi hesapladığı enflasyon oranıyla kamuoyunun karşısına çıkıyor. Açıklanan oranların TÜİK ile arasında büyük bir makas olması dikkat çekiyor. Öte yandan ENAG geçen ay yaptığı enflasyon açıklamasında Mart ayında enflasyonun yüzde 5,08 arttığını yıllık enflasyonun ise yüzde 112,51 olduğunu açıklamıştı.

İŞTE TÜİK’TEN YAPILAN O AÇIKLAMA:

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMUNUN VERİLERİNİN GÜVENİLİRLİĞİNE YÖNELİK İDDİALARA İLİŞKİN KAMUOYU DUYURUSU

Son günlerde Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) enflasyon, istihdam, büyüme gibi alanlarda yayımladığı temel ekonomik göstergelerin şüpheli ve tartışmalı olduğu yönünde yer alan iddialar ortaya atılmaktadır. Ayrıca DİSK tarafından açılan bir dava İşaret edilerek “TÜİK’e açtığımız davayı kazandık” şeklinde haberler yapılmaktadır. Bu iddialara cevaben Kurumumuzca aşağıda yer alan açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür:

TÜİK, uluslararası standartlara uygun, güvenilirlik, tutarlılık, tarafsızlık, istatistiki gizlilik, güncellik, şeffaflık, bilimsellik ve karşılaştırılabilirlik ilkeleri doğrultusunda İstatistikler üretmekte ve yayımlamaktadır. TÜİK, istatistik üretim ve yayımlama süreçlerinde, ulusal ve uluslararası kullanıcıların ihtiyaç ve önceliklerini dikkate alan Avrupa İstatistikleri Uygulama Esasları (CoP)’na bağlı kalmakta ve tüm süreçler için Jenerik İstatistiksel İş Süreçleri Modeline uygun olarak bilimsel ve uluslararası standartlara uygun olarak izleme, inceleme, değerlendirme ve kontrol çalışmaları yapmaktadır.

Söz konusu çalışmaları esas alarak sosyal ve ekonomik istatistikleri üreten ve yayımlayan TÜİK; ekonomik, sosyal, çevresel ve toplumsal yapının genel görünümünün ortaya konulmasında etkin rol oynayan bir kurum olarak uzun yıllar sonucunda oluşmuş bilgi birikiminin aktarılması ve üretim süreçlerinde uluslararası standartların uygulanması amacıyla uluslararası alanda da işbirliğine açık bir politika izlemektedir.

TÜİK tarafından yürütülen istatistiki araştırmalara ilişkin yöntemler, uzun yıllardır uygulanan bu uluslararası işbirliği faaliyetleri doğrultusunda, Eurostat yönetmelikleri/el kitapları ve/veya diğer uluslararası kuruluşların rehber dokümanları, Avrupa Birliği (AB) regülasyonları, AB İstatistik Mevzuatı dikkate alınarak belirlenmektedir. Ayrıca, AB Projeleri vasıtasıyla çalışmalar kapsamında yurtdışı ve yurtiçi uzmanlarla işbirliği yürütülmekte ve çalışma ziyaretleri gerçekleştirilmektedir. Böylece, diğer ülke uygulamaları da incelenerek kullanılacak yöntemler ile ilgili detaylı bilgiler toplanmakta ve tüm bu bilgiler ışığında uluslararası standartlara uygun yöntemler çalışmalara entegre edilerek uygulanmaktadır.

Bunun yanı sıra, TÜİK tarafından üretilen istatistikler Eurostat tarafından da denetlenmekte olup Birleşmiş Milletler, IMF, OECD, ILO vb. birçok kuruluş ile de işbirliği içerisinde çalışılmaktadır. Resmi istatistik kapsamında üretilen ülkemize ilişkin göstergeler uluslararası birçok kuruluş tarafından sadece veri anlamında değil veri kalitesi anlamında da takip edilmektedir. Dolayısıyla, TÜİK’in ürettiği istatistiklerin kalitesi konusunda uluslararası kurumlarda da herhangi bir şüphe söz konusu değildir.

Diğer taraftan; “TÜİK’e Açtığımız Davayı Kazandık” konulu haberlere ilişkin olarak yayımlanan 26.04.2023 tarihli kamuoyu duyurumuzda ayrıntılı olarak belirtildiği üzere, (https://www.tuik.gov.tr/indir/duyuru/kamuoyu-duyuru-11.pdf) bu konuda, TÜİK’e karşı açılmış bir dava bulunmamakta olup Kurumumuz bahsi geçen davada taraf değildir ve ilerleyen günlerde Kurumumuza intikal eden bir yargı kararı olması durumunda, kararın içeriğinde yer alan bilgiler doğrultusunda hukuken gerekli olan adımların atılacağı açıktır.

Ayrıca; TÜİK 2023 yılı itibarıyla her ay Türkiye’nin 81 ilinden 228 ilçesinden, 27.411 iş yeri, 5.246 konuttan (kira) 404 madde 895 madde çeşidi için yaklaşık 564.710 fiyat derlemektedir. Türkiye genelinde yaygın organizasyon yapısı, teknik imkânları, bütçesi, personeliyle TÜİK’in ürettiği resmi istatistiklerin, masa başında ve birkaç kişilik bir ekiple hiçbir uluslararası akreditasyonu olmayan gruplar tarafından gerçekçi bir şekilde hesaplanmasının mümkün olmadığı bilinmelidir.

Açıklanan tüm bu hususlardan da anlaşılacağı üzere; ulusal ve uluslararası sosyal ve ekonomik gelişme hedeflerinin belirlenmesinde ve bu hedeflerin başarısının ölçülmesinde kullanılmak üzere uluslararası norm ve standartlarda karşılaştırılabilir İstatistik üreten TÜİK, yürüttüğü tüm süreçlerde dünyada en şeffaf kurumlar arasında yer almaktadır.

Kamuoyuna saygı ile duyurulur.