Dünyayı kitlesel açlığa sürükleyebilir!

Dünyayı saran bitki salgınları buğdaydan pirince birçok temel gıda ürününü tehlikeye sokuyor. Küresel bir işbirliği ve dinamik bir gözetim yapılamazsa salgınların 2024 yılında dünyayı kitlesel bir açlığa doğru götürmesi muhtemel görünüyor.

Bir mantar hastalığı olan buğday patlaması, dünyanın ekmek sepetini bir karmaşaya dönüştürmeye hazırlanıyor. On yıl içinde Brezilya’dan Arjantin’e, sonrasında da Zambiya ve Bangladeş’e 15 bin kilometreden fazla bir alana yayılan bitki hastalığının en büyük ikinci buğday üreticisi olan Hindistan’a da ulaşması bekleniyor.

The Economics’in haberine göre ekinleri öldüren hastalıklar hızla yayılırken, buğday patlamasına neden olan aynı mantar, yılda 60 milyon insanı beslemeye yetecek kadar pirinci yok ediyor. Öte yandan bir su küfü olan patates yanıklığı yılda 10 milyar dolarlık kayba neden oluyor. Patatesler de bakteriyel bir hastalık olan kara bacak ve patates virüsü “Y” tarafından tahrip ediliyor. Bu tür hastalık oluşturan patojenler savaş, iklim değişikliği ve ihracat yasakları nedeniyle zaten zayıflamış olan gıda sistemine kaos getiriyor.

TÜM ÜRÜN KAYBEDİLEBİLİR

Bir bitki salgınının 2024 yılında dünyayı kitlesel açlığa sürükleyebilir. Çoğu çiftçi, verimli ancak savunmasız olan monokültürlere güveniyor. Eğer bir bitki enfekte olursa, tüm ürün kaybedilebilir. Yağmurda gelişen bazı hastalıklar muson yağmurlarını daha düzensiz hale geldikçe Hindistan gibi ülkeler için sorun yaratıyor. Küresel ısınma da patojenlerin çeşitliliğini arttırıyor.

Mantarlar rüzgârda yüzlerce kilometre yol kat edebilir. Böylece virüsler ve bakteriler böceklerle birlikte yolculuk eder. Bununla birlikte en büyük sıçramalar da insanların yardımıyla yapılır. Hastalıklar tarlalara ulaştığında, saldırı yöntemleri aldatıcıdır. Patlama mantarı, bitkilere bulaştıktan sonra dört gün içinde genç bitkileri öldürür.

Tahıl sevkiyatları hastalıklara karşı denetlenmesine rağmen, patojenler yine de yayılmayı başarıyor. Bir mantar hastalığı olan kahve pası, Amerika’nın biyogüvenlik çabalarını atlatarak Hawaii’ye ulaştı. Pestisitler bir miktar koruma sağlıyor, ancak bunlar pahalı ve enerji yoğun. Şimdiye kadar hastalıkları durdurmanın en iyi yolu genetik olarak dirençli ürünler üretmekti. İngiltere’deki bir bitki bilimi enstitüsü olan John Innes Centre’daki bilim insanları, buğday patlamasına karşı direnç sağlayan iki gen buldu. Bunlarla yetiştirilen ürünler güvenlidir ancak mantar zamanla bunların üstesinden gelmek için evrim geçirebilir.

Bunu durdurmak için daha fazla incelemeye ihtiyaç var. İnsan sağlığını tehdit eden kuş gribinin izlenmesi bu konuda bir örnek teşkil ediyor. Bilim insanları, kümes hayvanı çiftçileri ve Dünya Sağlık Örgütü gribin yayılmasını durdurmak için iş birliği yapıyor. Benzer şekilde dinamik bir gözetim olmadan buğday, felaket baş gösterdiğinde savunmasız kalabilir.