sahibinden.com’un, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) işbirliğiyle hazırlanan “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporunda kiralık ve satılık konut piyasasındaki değişimler mercek altına alındı. Rapora göre Ağustos’tan Eylül’e ülke genelindeki ve üç büyük şehirdeki cari konut fiyatı artış oranları enflasyon oranından daha düşük olduğu için hem ülke genelindeki hem de üç büyük şehirdeki reel satış fiyatları da düşük olarak gözlemlendi.
Rapora göre ağustostan eylüle ülke genelindeki ve üç büyük şehirdeki cari konut fiyatı artış oranları enflasyon oranından daha düşük olduğu için hem ülke genelindeki hem de üç büyük şehirdeki reel satış fiyatları da düşük olarak gözlemlendi.
Reel fiyatlardaki yıllık değişim oranı Eylül’de ülke genelinde yüzde -18,6, İstanbul’da yüzde -19,2, Ankara’da yüzde -18,1, İzmir’de ise yüzde -15,3 olarak kayda geçti. Cari fiyatlara bakıldığında ise yıllık artış oranının Ağustos’a kıyasla ülke genelinde 2,5 puan azalarak yüzde 21,6’ya düştüğü göze çarpıyor. Satılık konut ilan m2 cari fiyatlarındaki yıllık artış oranları üç büyük şehirde de azalarak İstanbul’da yüzde 20,8, Ankara’da yüzde 22,4 ve İzmir’de yüzde 26,6 oldu. Türkiye genelinde ortalama kiralık konut ilan m2 fiyatındaki yıllık artış oranı Eylül ayında yüzde 45,2’ye düştü. Yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 46,2, Ankara’da yüzde 51,3 ve İzmir’de ise yüzde 56,3 olarak dikkat çekiyor.
2020 Mayıs’tan itibaren sürekli artan ülke genelindeki reel konut fiyat endeksinin 2023 Temmuz’dan bu yana gösterdiği düşüş, 2024 Eylül’de devam etmiştir. Reel konut fiyat endeksi Eylül’de Ağustos’a kıyasla 1 puanlık bir azalışla 160 olmuştur. Ağustos’tan Eylül’e enflasyon oranı cari konut fiyat artış oranından daha yüksek bir düzeyde gerçekleşmiştir. Son bir yıldır cari konut fiyatları sistematik olarak enflasyonun altında kaldığından reel fiyatlar azalıyor.
Son bir yılda düşüşte olan konut reel satış fiyat endeksi Haziran’daki durağanlıktan sonra Eylül ayında da düşüşünü sürdürmüştür. Ağustos’tan Eylül’e reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 1,3 puan, Ankara’da 0,8 puan, İzmir’de ise 1,9 puan azalmıştır. Eylül’de reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 155,3, Ankara’da 180,9, İzmir’de ise 168,7 oldu.
Ağustos 2022’de yüzde 65,8’e ulaşan yıllık reel fiyat artışı Eylül 2022’den itibaren hızla inişe geçmiştir. Büyük depremin etkisiyle Nisan 2023’te geçici olarak yükselen yıllık reel fiyat artışı Mayıs’tan itibaren yeniden azalmaya başlamış, bu yılın başından itibaren de reel fiyat mutlak olarak azalmaya başlamıştır. Eylül 2024’te yıllık fiyat değişimi oranı Ağustos 2024’e kıyasla 0,3 puan azalarak yüzde -18,6 ile negatif değerlerde seyrini sürdürmüştür. Bununla birlikte reel fiyatlarda düşüşün Haziran ayından itibaren ivme kaybetmekte olduğu gözlemlendi.
Cari fiyatlarda yıldan yıla artış oranlarında son bir yıldır bariz bir yavaşlama söz konusudur. Yıllık konut fiyatı değişimi Türkiye genelinde Ağustos 2022’de yüzde 198,7 artışla zirve yapmıştır. Konut fiyatları izleyen aylarda enflasyon nedeniyle artmaya devam etse de artış temposunda bariz bir yavaşlama ortaya çıktı.
2023 Ocak’ta istisnai bir yükselişle 235’e ulaşan talep endeksi, Şubat 2023 depreminin ardından aşağı yönlü bir seyir izleyerek Kasım 2023’te 88,7’ye kadar geriledi. Aralık 2023’ten itibaren yönünü yukarı çeviren endeks, Ağustos’tan Eylül’e yüzde 1,2’lik bir artışla 157,8’e ulaştı.